ภูมิหลังอนุสัญญา
ภูมิหลังอนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ หรือ อนุสัญญาแรมซาร์ (Ramsar Convention)
อนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ โดยเฉพาะเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของนกน้ำหรืออนุสัญญาแรมซาร์ (Ramsar Convention) ตามชื่อสถานที่ที่จัดให้มีการประชุมเพื่อรับรองอนุสัญญาใน วันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514 (ค.ศ. 1971) คือเมืองแรมซาร์ ประเทศอิหร่าน
อนุสัญญานี้เป็นข้อตกลงระหว่างรัฐบาล ซึ่งกำหนดกรอบการทำงานสำหรับความร่วมมือระหว่างประเทศ เพื่อการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยที่เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์และยับยั้ง การสูญเสียของพื้นที่ชุ่มน้ำในโลกซึ่งจะต้องมีการจัดการเพื่อใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด อนุสัญญาฯ มีผลบังคับใช้เมื่อปี พ.ศ. 2518 (ค.ศ. 1975) ตามเงื่อนไขว่าอนุสัญญาฯ จะมีผลบังคับใช้เมื่อประเทศต่างๆ เข้าร่วมเป็นภาคี 7 ประเทศ ขณะนี้นับถึง 31 ธันวาคม 2556 มีประเทศต่างๆ จากภูมิภาคทั่วโลกเข้าร่วมเป็นภาคี รวมทั้งสิ้น 168 ประเทศ รวมทั้งประเทศในทวีปเอเซีย ได้แก่ อิหร่าน อิรัก จอร์แดน อินเดีย ปากีสถาน บังคลาเทศ เนปาล ศรีลังกา ญี่ปุ่น เวียดนาม อินโดนจีน ฟิลิปปินส์ จีน มาเลเซียและกัมพูชา ประเทศไทยได้เข้าเป็นภาคี อนุสัญญาแรมซาร์เป็นลำดับที่ 110 ซึ่งพันธกรณีของอนุสัญญาฯ มีผลบังคับใช้วันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2541 โดยมีพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ (Ramsar Site) แห่งแรกของประเทศไทย คือ พรุควนขี้เสียนในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อยมีพื้นที่ประมาณ 3,085 ไร่ เป็นลำดับที่ 948 ในทะเบียนพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศของอนุสัญญาแรมซาร์ ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยมีแรมซาร์ไซต์รวม 14 แห่ง ได้แก่
ลำดับ | ชื่อพื้นที่ | จังหวัด | เนื้อที่ | วันที่ประกาศ |
---|---|---|---|---|
948 | พรุควนขี้เสียน ในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย | พัทลุง | 3,085 ไร่ | 13 กันยายน พ.ศ. 2541 |
1098 | พื้นที่ชุ่มน้ำเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงโขงหลง | บึงกาฬ | 13,837.5 ไร่ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 |
1099 | พื้นที่ชุ่มน้ำดอนหอยหลอด | สมุทรสงคราม | 546,875 ไร่ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 |
1100 | พื้นที่ชุ่มน้ำปากแม่น้ำกระบี่ | กระบี่ | 133,120 ไร่ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 |
1101 | พื้นที่ชุ่มน้ำเขตห้ามล่าสัตว์ป่าหนองบงคาย | เชียงราย | 2,712.5 ไร่ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 |
1102 | พื้นที่ชุ่มน้ำเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ (พรุโต๊ะแดง) | นราธิวาส | 125,625 ไร่ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 |
1182 | พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม–เขตห้ามล่าสัตว์ป่าหมู่เกาะลิบง–ปากน้ำตรัง | ตรัง | 515,745 ไร่ | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2545 |
1183 | พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติแหลมสน–ปากแม่น้ำกระบุรี-ปากคลองกะเปอร์ | ระนอง | 677,625 ไร่ | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2545 |
1184 | พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง | สุราษฎร์ธานี | 63,750 ไร่ | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2545 |
1185 | พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา | พังงา | 250,000 ไร่ | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2545 |
2238 | พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด | ประจวบคีรีขันธ์ | 43,074 ไร่ | 14 มกราคม พ.ศ. 2551 |
1926 | พื้นที่ชุ่มน้ำกุดทิง | บึงกาฬ | 16,500 ไร่ | 19 มิถุนายน พ.ศ. 2552 |
2152 | พื้นที่ชุ่มน้ำเกาะกระ | นครศรีธรรมราช | 2,337.5 ไร่ | 12 สิงหาคม พ.ศ. 2556 |
2153 | พื้นที่ชุ่มน้ำเกาะระ-เกาะพระทอง | พังงา | 122,800 ไร่ | 12 สิงหาคม พ.ศ. 2556 |
องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNESCO เป็นผู้ได้รับมอบหมายให้ควบคุมดูแลการดำเนินการตามอนุสัญญาฯ โดยสำนักเลขาธิการ (The Secretariat of Ramsar Bureau) ซึ่งเป็นหน่วยงานบริหารที่เป็นอิสระ ประกอบด้วยทีมงานผู้เชี่ยวชาญและผู้บริหารตั้งอยู่ที่เดียวกันกับสำนักงานสหพันธ์นานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) ประเทศสวิตเซอร์แลนด์